Czym jest przedawnienie roszczenia?
Przedawnienie roszczenia oznacza brak możliwości prawa dochodzenia wierzytelności na skutek upływu czasu. Według art. 117 Kodeksu Cywilnego roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, a wyjątek od tej zasady stanowią sytuacje zapisane w ustawie. W przypadku każdej wierzytelności majątkowej istnieje termin, po którym dłużnik nie może zostać zobligowany do zapłaty roszczenia. Jednak sam dług nie wygasa a jedynie wierzyciel nie ma możliwości dochodzenia wierzytelności.
Do dnia 9 lipca 2018 roku przedawnienie dla roszczeń majątkowych wynosiło 10 lat – obecnie jest to 6 lat.
Terminy przedawnienia roszczeń:
- sześć lat – podstawowy termin dla roszczeń majątkowych,
- trzy lata – dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej ( dotyczy to pożyczek, kredytów, płatności z faktur itp.).
Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba, że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.
Poniżej przykłady spraw, dla których przedawnienie przyjmuje inny termin:
- 1 rok – roszczenia na podstawie umowy najmu, spedycji lub przewozu,
- 2 lata – roszczenia z tytułu mandatów za jazdę bez biletu czy wynikające z umowy zlecenia,
- 5 lat – roszczenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe lub wypadkowe.
Jakie roszczenia nie podlegają przedawnieniu?
Przedawnieniu nie ulegają między innymi:
- roszczenia wynikające ze stosunków rodzinno-osobistych,
- roszczenia o ochronę dóbr osobistych,
- roszczenia właścicieli o zniesienie współwłasności rzeczy,
- roszczenia windykacyjne wynikające z prawa własności nieruchomości.
Od kiedy rozpoczyna się bieg przedawnienia?
Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne – co w praktyce oznacza np. dzień, w którym dłużnik był zobowiązany dokonać spłaty długu. W przypadku wierzytelności bankowych oraz firm windykacyjnych, jeżeli przez kolejne 3 lata wierzyciel nie podejmie żadnego kroku mającego na celu odzyskanie zobowiązania, wówczas mówimy o przedawnieniu roszczenia.
Kiedy powiemy, że przedawnienie roszczenia przerwało bieg?
Jest kilka możliwości, które powodują przerwanie biegu przedawnienia roszczenia:
- podjęcie czynności przed sądem lub innym organem w celu dochodzenia roszczenia np. złożenie pozwu o zapłatę długu, wszczęcie egzekucji komorniczej,
- uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której jest kierowane tzn. przyznanie się dłużnika do zalegania z zapłatą,
- podjęcie mediacji – sam wniosek o rozpoczęcie mediacji nie jest wystarczający do przerwania biegu przedawnienia, konieczne jest uzyskanie zgody obu stron (wierzyciela i dłużnika) na rozpoczęcie mediacji, a następnie przystąpienie do nich.
Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.
Czy jeśli Twój dług przejął inny wierzyciel to bieg przedawnienia zostaje przerwany (cesja wierzytelności)?
Takie działanie pozostaje bez wpływu na bieg przedawnienia roszczenia. Na nabywcę wierzytelności przenoszone są prawa i obowiązki z poprzedniego wierzyciela. Trzeba jednak pamiętać, że nowy wierzyciel może podjąć kroki mające na celu odzyskanie wierzytelności.
Co robić gdy zostaniemy pozwani do sądu w sprawie przedawnionego roszczenia?
Sąd zobowiązany jest zbadać przedawnienie roszczenia z urzędu. Zatem dłużnik nie musi podejmować takiego działania (sytuacja wyglądała inaczej przed wprowadzeniem nowelizacji ustawy z roku 2018). Nawet w sytuacji, gdy po upływie okresu 3 lat pozwany uzna swój dług, lecz zrobi to nieświadomie, sąd na podstawie wprowadzonych przepisów będzie zobligowany taki pozew oddalić.
Warto jednak pamiętać, że sędziowie to również ludzie i mogą się mylić. Nie każde przedawnienie będzie też oczywiste dla sądu. Dlatego w każdym procesie dobrze jest podnieść zarzut przedawnienia roszczenia wraz z jego uzasadnieniem.
nowejutro.pl